Hoe voorkom je een zonnesteek bij kinderen?

Update op 25 januari 2023
als hittestress bij kinderen te erg wordt, krijgen ze een zonnesteek

Het is prachtig weer en daar genieten we van. Maar met de zomers temperaturen lopen kinderen risico op oververhitting of een zonnesteek. Hoe voorkom je dat?

Door de klimaatverandering krijgen we steeds vaker met extreem weer te maken. Te nat, te droog, te koud, te warm. Dat heeft gevolgen op de natuur en dus ook op ons. We kunnen oververhit raken.

In Nederland hebben we een hoge luchtvochtigheid. Als het dan heel warm is, 30° of zelfs 35° Celsius, dan heeft ons lichaam meer moeite met functioneren. Dat komt doordat we warmte moeilijker kwijt kunnen. Ouderen en kinderen (vooral zuigelingen) kunnen hun lichaamstemperatuur niet goed reguleren en zijn daarmee extra kwetsbaar. Daarbij komt dat ze op hete dagen te weinig uit zichzelf drinken. Daardoor bestaat het gevaar dat ze uitdrogen.

Hoe herken je een zonnesteek bij een kind?

Uitdroging herken je aan de volgende symptomen:

  • Kind klaagt over warmte of dorst en is prikkelbaar.
  • De plas is erg donker of er is weinig urine.
  • Er zijn weinig tranen bij huilen.
  • Het kind is rusteloos of juist slaperig.

Oplossing: laten drinken, minder kleren aan en een koele plek opzoeken

Bij de volgende symptomen van uitdroging kun je beter een arts raadplegen:

  • De mond is plakkerig en er is weinig speeksel.
  • Er zijn geen tranen.
  • Er is geen urine.
  • De ogen zijn ingevallen.
  • De huid veert niet terug als je deze beetpakt, maar blijft als een bultje omhoog staan.

doe baby's en kinderen bij zon een hoedje op

Naast uitdroging kunnen ook zogeheten hittekrampen ontstaan. Dat zijn spierkrampen in de buik, armen en benen. Ze ontstaan door veel zweten bij lichamelijke inspanningen. Als het kind rust, verdwijnen de krampen meestal.

Als bovenstaande symptomen van uitdroging of hittekrampen niet herkend en behandeld worden, kan het kind uitgeput geraken. Er is dan sprake van hitteslag ofwel een zonnesteek. Een zonnesteek is eigenlijk de laatste fase van oververhitting en uitdroging. Het kind gaat veel zweten en krijgt hoofdpijn en spierpijnen, wordt duizelig, zwak en vermoeid.

Andere symptomen die bij een zonnesteek kunnen voorkomen:

  • Overgeven;
  • rode en droge huid;
  • verward;
  • kortademig;
  • snelle hartslag;
  • een hoge lichaamstemperatuur waarbij koortswerende middelen niet helpen.

In het ergste geval raakt een kind bewusteloos of in shock.

Je begrijpt dat je bij een zonnesteek meteen de ambulance belt. Tot die er is, koel je het kind af. Dat doe je door kleren uit te doen of nat te maken en gedurende een paar minuten ijszakjes gewikkeld in een doek in nek, armplooien of liezen te leggen.

Als het kind bij bewustzijn is, laat je het drinken.

kinderen moeten voldoende drinken bij warmte

Hoe voorkom je een zonnesteek of uitdroging bij kinderen?

Drinken

  • Een kind dat de borst krijgt, moet vaker worden aangelegd. Als het even kan elk uur.
  • Een kind dat de fles krijgt, moet meer krijgen bij elke voeding dan gebruikelijk. Kinderen jonger dan 6 maanden kun je als extra tussen de voedingen door een kleine hoeveelheid orale rehydratieoplossing geven.
  • Kinderen ouder dan 6 maanden moet vaker drinken, minstens 1 liter dagelijks voor kinderen tussen 1 en 3 jaar, minstens 1,5 liter per dag voor kinderen van 3 en 4 jaar. Kies liefst voor water, daarna thee, verdund vruchtensap, bouillon (zouten!).
  • Vermijd frisdrank, cafeïnehoudende thee en gesuikerde dranken. Die verstoren de natuurlijke vochtregulatie van het lichaam.
  • Geef ook geen te koude dranken. Daarvan kunnen kinderen buikkrampen krijgen.

Wist je dat een kind met dorst al licht uitgedroogd is? Geef het te drinken voordat het erom vraagt. Liefst veel kleine hoeveelheden dan veel in één keer.

zet bij extreme hitte een parasol op om zonnestress of een zonnesteek te voorkomen

Afkoeling

  • Laat een kind niet intensief bewegen. Dus niet sporten, stoeien of wilde spelletjes. Doe dit soort dingen liever voor 11, dan is het nog niet zo heet. Laat het wel regelmatig rusten in een koele omgeving met iets te drinken.
  • Zoek regelmatig een koele plek op en als het even kan water. Besprenkelen met water geeft ook verkoeling.
  • Blijf binnen bij hevige hitte en houdt de zon dan buiten.
  • Lucht je woning, maar pas op voor tocht. Een ventilator verplaatst warme lucht, maar geeft geen verkoeling. Niet zinvol dus.
  • Zorg voor dunne en lichte kleding en een pet of hoedje.
  • Gebruik een zonnebrandcrème met beschermingsfactor 30, 50 of meer (hier vind je duurzame, effectieve zonnebrandcrème), een zonnebril en een zonnescherm of parasol. Baby’s jonger dan 1 jaar mogen niet rechtstreeks blootgesteld worden aan de zon. De oudere kinderen kunnen beter een T-shirt aanhouden.
  • Eet licht verteerbare voeding. Bewaar het voedsel altijd koel (1-5 °C) , laat het niet bederven
  • Laat kinderen nooit achter in een geparkeerde auto. Echt, soms worden kinderen in een snikhete auto achtergelaten!  Door de zon loopt de temperatuur in een paar minuten heel hoog op. Ook met een open raam! Vermijd lange autoritten.

Let ook op ziekten of medicijnen die de gevoeligheid voor zon en warmte kunnen versterken.

Hittestress in de warme stad

Vooral in de bebouwde kom is hitte tijdens warme dagen een probleem. Dat komt door teveel steen en bebouwing en te weinig groen. Op deze Nationale Hittestresskaart kun je zien waar in Nederland het het warmst is en waar het koelst.

Er zullen steeds vaker pieken zijn met steeds hogere temperaturen door de uitstoot van CO2 (industrie, verkeer, gas en elektriciteit) en door methaan (vlees en zuivel). Als we dat verminderen, voorkomen we ook dat de temperaturen echt uit de hand gaan lopen en de aarde onleefbaar wordt.

groene schoolpleinen tegen warmte

Groene tuinen en schoolpleinen

Daarnaast kunnen we onze omgeving vergroenen. Dat scheelt echt een hoop! Want groen, en ook water, absorbeert warmte en zorgt dus voor een lagere temperatuur in de omgeving.

Weg dus met de betegelde tuintjes. Geen groen is lekker goedkoop en gemakkelijk, maar het biedt geen voedsel en beschutting aan dieren en is op hete dagen een ramp. De stad kan de warmte niet meer kwijt, zoals je kunt zien op deze kaart.

Ook scholen en kinderopvangcentra kunnen zorgen voor meer groen en minder steen in de omgeving. Een groen schoolplein is meer werk in onderhoud en het afwegen van risico’s, maar beter voor onze gezondheid. Groen helpt tegen hittestress én natuur is goed voor het algehele welzijn van kinderen.

Een moestuin op school, thuis of bij de kinderopvang is helemaal geweldig; behalve dat een moestuin hitte en water opvangt, biedt deze ook voedsel en educatie over voeding en natuur.

Lees ook het hitteplan van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over hitte.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Winkelwagen
Don`t copy text!
Scroll naar boven