Samenslapen met je kind: tot wanneer slaap je met je dreumes, peuter of kleuter?

Update op 13 juni 2023
Japanse vrouw slaapt met kind, oudersvannature.nl

Eindelijk erkenning. Samen slapen met je kind is niet langer slecht of eigenaardig, maar een heuse trend aan het worden. Dat betekent dat meer ouders de voordelen zien van het familiebed.

Ikea promoot samen slapen in de catalogus en bij het Friese Unibed kun je een familiebed op maat bestellen. Steeds meer ouders kiezen ervoor met hun kind de slaapkamer of het bed te delen.

Samen slapen komt niet uit de lucht vallen. Geen enkel zoogdier laat zijn kind alleen slapen. Dat geeft toch te denken. En maar liefst driekwart van de wereldbevolking slaapt samen met zijn kind.

Dat wist ik nog niet eens, toen ik besloot mijn kindje na de geboorte bij mij te houden dag en nacht. Overdag sliep het in de kamer waar ik werkte en in de nacht bij mij, in een apart bedje. Rooming in heet dat.

Niet iedereen begreep dat, familieleden hadden een prachtige babykamer gemaakt die langzaamaan veranderde in een opslagruimte. Maar ik vond het zo raar dat die baby rechtstreeks afkomstig uit de warme, rustige, veilige baarmoeder daar zo alleen moest liggen. Sommigen zeggen dat dat de baby rust geeft, maar voor mij voelde het voelde kil en eenzaam. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen. Dus sliep mijn zoontje vlakbij mij.

Samen slapen met je kind geeft rust.

Samen slapen met je baby

Samen slapen is goed voor je baby. Het heeft een aantoonbaar positieve invloed op veiligheid, hechting en borstvoedingsduur. Het is ook gemakkelijk voor de ouders. Je hoeft je bed niet uit voor de voeding, je baby slaapt gemakkelijker in én door en jij en je baby zijn uitgeruster.

De voordelen op een rijtje:

  • Ouders zijn alerter. Je reageert meteen op elke afwijkend geluid of de afwezigheid van geluid. De baby hoeft niet eerst te huilen en dat vermindert stress.
  • Daardoor is het veiliger. Uit onderzoek blijkt dat moeders vier keer vaker de toestand van de baby inspecteerden door bijvoorbeeld de deken opnieuw te schikken, de houding van de baby te veranderen of op andere wijze in te grijpen.
  • Baby’s die alleen liggen zijn geneigd in te diepe slaapfases te komen. Diepe slaap en “doorslapen” is een risicofactor voor wiegendood. Baby’s die samen met hun moeder sliepen, werden door middel van wekprikkels vaker (kort) wakker, terwijl baby’s die apart sliepen langere periodes van diepe slaap hadden. Samen slapen werkt dus preventief tegen wiegendood.
  • Uit onderzoek blijkt dat de frequentie van borstvoedingen drie keer zo hoog is bij samen slapen (in bed of co-sleeper), terwijl de gemiddelde voedingstijd juist de helft is. Omdat borstvoeding op deze manier gemakkelijker is en je niet teveel slaap kost (je hoeft je bed niet uit om naar de kinderkamer te gaan), ga je er misschien langer mee door. Dat is mooi, want uit onderzoek blijkt dat door het (langdurig en exclusief) geven van borstvoeding het aantal gevallen van wiegendood wordt beperkt.
  • Slapen met je kind voorkomt een post-natale depressie: de moeder heeft tijd genoeg om haar kind aan te raken, te ruiken en te voelen waardoor haar moederinstinct wordt versterkt.
  • Vaders kunnen dankzij samen slapen hun band met hun kind versterken en zelfs na een tijd aanvoelen wat het kind nodig heeft (een rol die meestal voorbehouden is aan moeders).
  • Kinderen die bij hun ouders slapen worden veel meer aangeraakt. Het directe lichamelijk contact door borstvoeding of omarmen/ aanraken, varieert bij samen slapen van 28% tot 99% van de nachttijd. Bij apart slapende moeders en baby’s is dit tussen de 2% en 14%.
  • Samen slapen met je kind is gezellig en versterkt de gezinsband.

Samen slapen met je kind is gezond.

Er zijn verschillende vormen van samen slapen:

Met samen slapen wordt vaak bedoeld dat de baby met ouder(s) samen in één bed slaapt (ze delen hetzelfde oppervlak om te slapen).
In het geval van rooming-in staat het ledikant in de slaapkamer van de ouder(s), maar de baby slaapt in een eigen bedje.
Als dit naast het ouderbed staat, spreek je van co-sleeping. Vaak is het babybedje aan de rand van het ouderbed is vastgemaakt. Maar er is een apart matras en apart beddengoed. Zoals deze co sleeper die ik sinds kort te koop aanbied. Het is een gedegen ontwerp dat uitvoerig is getest om de veiligheid van je kindje te vergroten.

Risico’s baby in bed

Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid zegt dat je je baby liever niet voor 4 maanden bij je in bed neemt in verband met de kans op wiegendood.
Er kunnen dingen gebeuren waar je liever niet aan denkt: je kunt op je eigen baby te gaan liggen, je baby kan uit het bed vallen, het dekbed is te warm of je baby komt eronder. Een co-sleeper zonder hoogteverschil met een afscheiding die je kun openen, is een veilig alternatief. De voordelen van het bed delen en co-sleeper zijn vergelijkbaar.

Let bij de aankoop van een co-sleeper dan wel op het volgende:

  • Er moet een afscheiding zijn met het ouderlijk bed om te voorkomen dat beddengoed van de ouders in het babybedje terecht komt of dat je baby in het ouderbed rolt. De zijkant is ook nodig als je baby overdag alleen in de co-sleeper slaapt.
  • Gebruik een bijgeleverde stootrand niet en ga tijdig – zodra je baby kan gaan zitten of zich kan optrekken – over op een groter bedje.
  • Kijk of een eventueel bijgeleverd matras dik en stevig genoeg is zodat het beddengoed van je baby goed blijft zitten als je hem hebt ondergestopt.

Een cosleeper is een veilige manier om samen met je kind te slapen.

Wil je toch graag het bed delen, lees dan hier hoe je dat veilig kunt doen.  Let vooral op de risicofactoren roken, alcohol, drugs, slaapmiddelen, oververmoeidheid en overgewicht.

En neem ook deze voorzorgsmaatregelen:

  • Als je baby bij je in bed slaapt, pas het bed en het bedmateriaal dan aan. Kies een stevig en goed passend matras zonder spleet. Om te voorkomen dat je baby uit bed rolt, kun je de zijkanten van het bed verhogen met planken of bedrekjes.
  • Zorg dat er geen (gordijn)koorden en snoeren in de buurt van het bed hangen. Hang een mobiel buiten bereik van je kind.
  • Plaats het bed niet bij het raam of bij een verwarming.
  • Laat peuters en oudere kinderen niet samen met je baby in een bed slapen. Dit geldt ook voor huisdieren.
  • Gebruik geen waterbed.
  • Stel je baby niet onnodig bloot aan vermoeienissen en stress. Dit verstoort het slaapritme van je baby en een verstoord slaapritme is een risicofactor voor wiegendood.

Samenslapen met je baby kan veilig met een cosleeper.

Wil je meer lezen over slapen met je baby? In deze boeken vind je veel nuttige informatie:

Wieg in de slaapkamer

In alle hectiek rond de bevalling en kraamtijd koos ik voor rooming in, met het wiegje vlakbij mijn bed. Vaak lag mijn zoontje bij me, maar als ik echt heel erg moe was, legde ik hem in zijn wiegje. Later toen mijn kind uit bed kon klimmen, kwam hij bij mij in bed. Ik heb hem nog paar keer teruggelegd, maar dat was meer vanuit het idee dat een kind in zijn eigen bed hoort te liggen.

Dr. Spock zei in de jaren veertig van de twintigste eeuw dat je desnoods maar een net over het bedje moest spannen onder het voorwendsel dat je kindje gezellig in een tentje lag, om te voorkomen dat hij uit bed zou klimmen. Want kinderen in hun eigen bed laten slapen is beter voor de zelfstandigheid (en de rust van de ouders). Een ouderwetse en hardnekkige opvatting die nog steeds populair is.

Kinderledikant in slaapkamer ouders, Oudersvannature.nl

Vanwege deze opvatting die ook mij is meegegeven stond ik in tweestrijd. Want ik wilde mijn kind niet afwijzen en intimiteit, geborgenheid onthouden. Ik herinner me dat ik tijdens mijn kleutertijd in een eigen kamertje lag. Soms werd ik ’s nachts angstig wakker. Dan ging ik naar mijn ouders die dan lief, maar ook lichtelijk geïrriteerd reageerden. Co-sleeping was niet hun ding. Of misschien verstoorde ik hun nachtelijk samenzijn 😉

Mijn gevoel won het van mijn verstand en ik heb mijn zoontje laten begaan. Samen slapen voelt veilig en is natuurlijk (ouderschap). Zelfs grote mensen slapen graag samen. In onze westerse wereld hebben kinderen soms slaapproblemen als ze alleen slapen. Maar eigenlijk hebben de ouders verwachtingen die indruisen tegen hun natuurlijke slaapgedrag en behoefte aan nabijheid.

Kinderen die huilen als ze moeten slapen

Hoeveel kinderen vallen niet huilend in slaap? Iets wat ouders goedpraten met ‘Hij is moe’, ‘Het is een drukke dag geweest’ of ‘Mijn kindje heeft dat even nodig’. Ook tegenwoordig wordt laten huilen heel gewoon gevonden. Terwijl je baby (zich in slaap) laten huilen bewezen ongezond is. Het geeft stress en stimuleert de productie van het stresshormoon cortisol waardoor hersencellen en hersenverbindingen kunnen afsterven. Alles over dit proces en de schadelijke gevolgen op latere leeftijd kun je lezen in het boek Waarom liefde zo belangrijk is van Sue Gerhardt.

Voor mij persoonlijk is het een prioriteit dat een kind zich veilig voelt en geliefd. Dat hangt voor mij samen met samen slapen. Er is huidcontact en het bevordert de harmonie. Kinderen vinden het heerlijk als er ’s avonds even iemand naast ze komt liggen. Nog even voorlezen, wat praten, over de rug wrijven en samen in slaap vallen. Mijn zoontje is net als elke kleuter ’s avonds weleens bang en kruipt dan lekker tegen me aan. Never nooit slaapproblemen gehad.

Laat je vooral niet beïnvloeden door wat omgeving zegt. Een kind dat ook in de nacht wordt opgevangen ontvangt een constante geruststelling van de liefde en steun, in plaats van dat het moet omgaan met gevoelens van angst, woede en verlatenheid, nacht na nacht. Kinderen die zich dag en nacht veilig hebben gevoeld met een liefhebbende ouder in de buurt, worden volwassenen die beter omgaan met de onvermijdelijke stress die het leven met zich meebrengt .

Zoals de onderwijskundige John Holt het zo mooi zegt: een kind koesteren met gevoelens van liefde en veiligheid in het begin van het leven is als ‘geld op de bank’. Het is een bron van vertrouwen, een gevoel van eigenwaarde en innerlijke zekerheid waaruit het kind de rest van zijn leven kan putten. Hierdoor kan het de uitdagingen van het leven aan.

Green Jump eco bio fairtrade

Samen slapen met peuters en kleuters

Samen slapen kun je gerust doen totdat je kind vier jaar is, volgens de Zuid-Afrikaanse kinderarts Nils Bergman (of langer als je dat fijn vindt, in sommige culturen krijgen kinderen pas een eigen bed als ze twaalf zijn). Het is heel goed voor de relatie met je kind en zijn ontwikkeling. Ook op de lange termijn.

Zo blijkt uit onderzoek:

  • Eigenwaarde: jongens die vanaf de geboorte tot 5 jaar samen sliepen met hun ouders hadden een duidelijk groter gevoel van eigenwaarde en ervoeren minder schuldgevoelens en angst. Vrouwen die als kind samen sliepen, hadden als volwassene een minder ongemakkelijke houding ten opzichte van fysieke aanraking en affectie (Lewis & Janda, 1988 ). Samen slapen lijkt zelfvertrouwen, eigenwaarde en intimiteit te bevorderen, mogelijk door de accepterende houding van de ouders (Crawford, 1994).
  • Positief gedrag: In een onderzoek onder ouders op een militaire basis, kregen kinderen die samen sliepen betere beoordelingen door hun leraren dan alleen slapende kinderen (Forbes et al., 1992). Een recent onderzoek in Engeland laat zien dat kinderen die ‘nooit’ in het bed van hun ouders sliepen, moeilijker te handhaven waren, minder gelukkig waren, meer driftaanvallen hadden en dat deze kinderen wezenlijk meer angstig waren dan kinderen die altijd in het bed van hun ouders sliepen (Heron, 1994).
  • Tevredenheid: Een groot intercultureel onderzoek, gehouden onder vijf verschillende etnische groepen in grote steden in de V.S., liet zien dat volwassenen die als kind samen met de ouders hadden geslapen een groter algemeen gevoel van tevredenheid hebben over het leven (Mosenkis, 1998).

Papa met zoon in bed, Oudersvannature.nl

Kinderen die samen slapen hebben nauwelijks slaapproblemen. Ze slapen goed door en geen reden om bang te worden als het bedtijd is. Als ze ouder worden en verhuizen naar een eigen kamer, hebben ze een veilig en positief beeld van naar bed gaan en koppelen dat niet aan alleen zijn.

Slapen met je kind is gezellig

Met het hele gezin het bed of de slaapkamer delen is gewoon ontzetten gezellig. ‘We vinden het boven alles een plezier om zo vaak met het gezin bij elkaar te zijn’, zegt Pieternel in Volkskrant Magazine van 2 januari 2016. Een ander gezin beschrijft hoe ze wakker worden door de radio, samen kletsen en dan opstaan.

En de seks? Dat moet gewoon even anders worden georganiseerd. Er zijn natuurlijk ook andere plekken om te vrijen, denk aan de badkamer, de keuken, de woonkamer of de buitenlucht.

Wat nu als het zo gezellig is dat de kinderen nooit meer weg willen uit dat bed? Dat is nooit goed onderzocht, maar veel gevallen van pubers die nog samen met hun ouders slapen, zijn er ook niet. Volgens experts kan bed of kamer delen gerust tot aan de puberteit.

Elk kind groeit op in zijn eigen tempo en wordt in zijn eigen tempo zelfstandig. Voor samen slapende gezinnen gaat het maken van een goed fundament van veiligheid en nabijheid in elk geval boven vroege onafhankelijkheid. En wil je je kinderen een duwtje in de rug geven, dan kun je altijd nog het verhaal voorlezen van de vader die een heel groot bed bouwt dat door het huis zakt.

Hoe doe jij dat? Slaap je met je kind dichtbij of slaapt hij/zij op een eigen kamer? Is het een bewuste keuze?

Verder lezen:

Tot wanneer slaap je samen?
Is samen met je kind slapen na een scheiding wel verstandig?

Enkele bronnen:
Inbakeren.nl, dubieuze babykamer
Inbakeren.nl, co-sleeping
Greenevelien.nl
Natuurlijkouderschap.nl
Ouderschap vanuit je hart, Lida van Ruijven-Bank

Fotocredits:
Voetenfoto, Dewing, www.fotosearch.nl - Japanse moeder met kind, Tamaki Sono (licentie) - co-sleeper met baby, Myllissa (licentie) - ledikant in slaapkamer, Carol Brazel (licentie) - papa en kind in bed, davitydave (licentie)

8 gedachten over “Samenslapen met je kind: tot wanneer slaap je met je dreumes, peuter of kleuter?”

  1. Ik ben moeder van een dochter van 2 jaar en 8 maanden. Toen ze baby was sliep altijd met ons in bed. Nu is ze vrij om te slapen waar ze prettig vindt; in haar eigen bedjje of bij ons; ze is aan beide situaties gewend. Nooit slaap problemen gehad, zij is een sociale en zeer vrolijke kind.
    Ik kom uit Oost Europa, als baby/kind zijnde heb altijd met mij grootouders/ ouders en zussen geslapen; op die manier ontwikkel je een goede basis aan sociale vaardigheiden.en zeer zelfstandig te zijn.
    Ik vraag me af waar ligt de normaliteit in West Europa als het gaat om slapen, opvoeding en eet opvoeding. Alles wat heeft te maken met de puur natuur werd gezien al afwijkend en vice versa.

    1. Ik ben het met je eens Emilia. Uit onderzoek blijkt ook dat kinderen die niet alleen slapen zich stabiel ontwikkelen in tegenstelling wat vaak wordt gedacht. In de West-Europese opvoeding is kinderen snel zelfstandig maken een van de uitgangspunten. Daar hoort in een eigen bed en op een eigen kamer slapen bij. Dat heeft misschien wel te maken met het feit dat kinderen al vrij snel los moeten komen van de ouders in verband met naar school gaan en naar de kinderopvang. Een praktische benadering.

  2. “Hoeveel kinderen vallen niet huilend in slaap? Iets wat ouders goedpraten met ‘Hij is moe’, ‘Het is een drukke dag geweest’ of ‘Mijn kindje heeft dat even nodig’. Ook tegenwoordig wordt laten huilen heel gewoon gevonden. Terwijl je baby (zich in slaap) laten huilen bewezen ongezond is.”

    Wel te kort door de bocht…. Fijn dat samen slapen bij jullie wel is gelukt. Ik wilde niks liever maar onze zoon valt sneller in slaap in zijn eigen bedje en kamer dan bij ons. Als hij bij ons ligt blijft hij juist huilen. Maar in zijn eigen kamer ook. Ik heb alles geprobeerd maar hij slaapt niet zonder te huilen. Artikelen zoals deze maken je dan extra onzeker. Alsof je het niet goed doet. Terwijl je al een jaar stoeit om hem zonder te huilen in slaap te krijgen.
    Geloof me of niet; alleen in zijn bedje slaapt hij het snelst en wordt hij het vrolijkste wakker.

    Misschien een uitzondering op wat meeste kindjes doen en nodig hebben maar als ouder kijk ik naar mijn kindje. Niet naar onderzoeken of artikelen. Niet meer tenminste.

    Die kanttekening moest ik even plaatsen. Want ik zou niks liever doen dan samen slapen. Ik hoop oprecht dat die dag voor ons nog komen mag. Maar ik werd doodongelukkig van alle artikelen die ik lees over “samen slapen is het best”. Soms beslist je kleintje toch echt anders. Wat ik daar ook van vind.

    Dus dit berichtje is voor alle moeders die ook willen maar waarbij samen slapen ook niet lukt. Je bent echt niet alleen!

    Liefs
    Linda

    1. Hoi Linda, wat leuk dat je reageert! Deze blog is bedoeld om ouders die hun kind bij zich laten slapen een hart onder de riem te steken en te laten zien dat samen slapen veel voordelen heeft én niet gek is. Maar niet om voor te schrijven dat alle ouders per se samen moeten slapen met hun kinderen. Het beste is goed te kijken naar je kind zoals jij doet en hetgeen doen waarbij je kind goed gedijt. Dat is wat mij betreft de essentie van empathisch opvoeden: je afstemmen qua gedrag en opvoeding op (het welbevinden van) je kind. Als jouw zoontje beter slaapt in zijn eigen kamer, moet je dat vooral doen natuurlijk. Is hij dan extra vrolijk, omdat hij blij is je weer te zien? Of omdat hij beter is uitgerust? Stopt hij sneller met huilen in een eigen kamer, omdat hij geen respons krijgt? Of omdat het probleem over is?
      Vervelend dat je er niet achter komt waarom hij huilt… Ik vermoed n.a.v. je post dat hij nog erg jong is en je er met hem niet over kunt praten. Huilen betekent in elk geval dat er iets is. Kan het zijn dat hij overprikkeld is en dat de dag te druk was of te druk eindigt? Ouders vergissen zich soms ook in de hoeveel prikkels die televisie/tablet geeft. Maar goed, je hebt zelf al zoveel onderzocht,…
      Ik geloof in de nabijheid van ouders als geruststellende factor bij kinderen. Maar doe vooral wat goed voelt voor jouw kind. Samen slapen is geen must. Succes en veel plezier samen met je kind!

      1. Wat lief dat je nog een reactie plaatst. Snap het ook helemaal en ik wilde dus ook alleen even de moeders bij wie het allemaal niet zo makkelijk gaat een hart onder de riem steken.

        Onze zoon is inderdaad nog heel jong (net 1) waardoor hij alleen met huilen duidelijk kan maken dat er iets is. Maar het is me bij het slapen (en trouwens ook bij het wakker worden, dan huilt hij ook vrijwel altijd) heel vaak niet duidelijk wat.

        We houden een ritme aan, tablet hebben we niet, tv mag hij zelden kijken (Nijntje) en al helemaal niet voor het slapen gaan, we hebben een avond routine en ik kan zo een waslijst maken van alles dat ik inderdaad geprobeerd heb. En dus ook samen slapen. Ik wilde dat zo graag en ik denk dat ik gewoon teleurgesteld ben dat het me niet is gelukt.

        Maar wat je zegt; je probeert je kleintje zo goed mogelijk te volgen en ik hoop echt dat er nog een dag komt dat onze kleine man wél bij ons wil slapen.

        Liefs Linda

        1. Hoi Linda, ik vind reacties waardevol en vind het fijn om in gesprek te zijn over deze onderwerpen met moeders. Over je kindje… ik las eens een opmerking van een chiropractor die vertelde dat veel baby’s huilen, omdat hun ruggenwervel niet goed staat. Scheef door de bevalling, een heftige gebeurtenis natuurlijk voor een baby, ook fysiek. Het schijnt dat hij veel kinderen ervoor behandelde en dat het huilen daarna over was. Het was de pijn. Google maar eens, misschien heb je er iets aan. Veel sterkte en geluk met je zoontje!

        2. Heel herkenbaar! Allebei mijn dochters huilden even kort voor het slapen gaan. We moesten tegen oppas en opa en oma’s juist zeggen dat ze dan meteen de kamer uit moesten gaan en niet blijven staan om te troosten. Vaak op het moment dat je de deur dichttrok of enkele minuten daarna stopten ze met huilen en vielen ze meteen in slaap. Bleef je troosten dan kon het wel een half uur aanhouden. Het leek vooral alsof ze aangaven dat ze geen prikkels meer wilden en even rust. Tv werd hier ook nooit gekeken. Ondertussen een peuter en kleuter die heel graag samen slapen dus hoop dat jij daar in de toekomst ook van mag genieten.

          1. Ik kan me voorstellen dat mensen je dochters wilden troosten. Goed dat je dit aangaf! En een hart onder de riem voor Linda. Dit kan dus ook het geval zijn. Wat niet wegneemt dat nabijheid van de ouders alsnog fijn kan zijn voor baby’s. Bedankt voor je reactie Carine en fijn dat jij ontdekte hoe je het moest oplossen met je dochters!

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Winkelwagen
Don`t copy text!
Scroll naar boven